Gdańsk, wrzesień 2020  r.

Sprawozdanie z realizacji projektu

IX Spotkanie Rodzin Westerplatczyków

Gdańsk od 31.08 do 02.09.2020 r.

Uczestnicy VIII Spotkania Rodzin Westerplatczyków, które odbyło się z okazji 80. Rocznicy Wybuchu II Wojny Światowej i XXXVI Sympozjum Klubu Szkól Westerplatte, deklarowali wolę uczestnictwa w kolejnym. Organizator uzyskał Patronat Honorowy dyrektora Muzeum II Wojny Światowej oraz deklarację współorganizacji i wsparcia materialnego. Zostało to potwierdzone stosowną umową o współpracy.

Wysłano, do ponad 120 rodzin, zaproszenia, określając w nich termin spotkania, koszty uczestnictwa, ramowy program i termin zgłoszeń. Zgłoszono 24 osoby członków rodziny 10 Westerplatczyków. Ostatecznie 4 osoby zrezygnowały z uczestnictwa w spotkaniu.

Tradycyjnie miejscem zakwaterowania był Dom Studenta Sonata wyżywienie i spotkania odbywały się w Domu Muzyka.

W spotkaniu uczestniczyła przedstawicielka Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu oraz członkowie zarządu Stowarzyszenia im. Witolda Hulewicza. Spotkanie rozpoczęło się przedstawieniem uczestników i omówieniem programu. Miłym akcentem, pierwszego dnia, było wystąpienie prezesów Stowarzyszenia im. Witolda Hulewicza. Pan Romuald Karaś, założyciel Stowarzyszenia, przedstawił sylwetkę śp. Witolda Hulewicza oraz cele jego działalności. Prezes stowarzyszenia, ks. Ireneusz Bruski, uhonorował za pamięć o Westerplatte Nagrodą im. Witolda Hulewicza pana Tadeusza Zdunkiewicza, syna Westerplatczyka Donata Zdunkiewicza. Laureatami nagrody zostali wcześniej: pan dr Andrzej Drzycimski, Adam Szatkowski, Jerzy Pawluczuk, Halina Szatkowska i Zbigniew Pancer. Po przerwie obiadowej pani Iwona Cichoń przedstawiła zadania statutowe Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych. Wyraziła zadowolenie z pracy Klubu Szkół z rodzinami Westerplatczyków. Zaprezentowała skany dokumentów kilku Westerplatczyków będących w zasobach archiwalnych muzeum. Omówiła też zasady współpracy z rodzinami zainteresowanymi otrzymaniem kopii dokumentów ich bliskich.

Kolejnym punktem było spotkanie z dr. Andrzejem Drzycimskim, który zaprezentował nową książkę pt. Westerplatte. Kulisy Niemieckiej Wojny Propagandowej oraz omówił wyniki badań ustalających liczbę obrońców Westerplatte, którzy mogli być więźniami Obozu Koncentracyjnego Stutthof. Po kolacji odbyło się spotkanie autorskie z panem Romualdem Karasiem, autorem książek o majorze Henryku Sucharskim.

1 września udaliśmy się, jako goście honorowi, na Westerplatte, by o godz. 4.45 uczestniczyć w uroczystościach oficjalnych. Przebiegały one w bardzo uroczystej formule z nowymi elementami, np.: zapalenie znicza pokoleń, wysłuchanie specjalnie napisanego na ten dzień utworu muzycznego, salut armatni, przelot samolotów. Wyjątkowym wydarzenie było wręczenie przez pana Prezydenta Andrzeja Dudę not identyfikacyjnych przedstawicielom pięciu rodzin, których szczątki bliskich odnaleziono i zidentyfikowano w 2019 r. w pobliżu cmentarzyka na Westerplatte. Po uroczystościach oficjalnych złożyliśmy wieniec na cmentarzyku, oddając w ten sposób hołd i czcząc pamięć poległych. Wyjątkowym przeżyciem było obejrzenie miejsca ekshumacji 9 szczątków poległych Westerplatczyków.

Po porannym pobycie na Westerplatte powróciliśmy do siedziby Muzeum II Wojny Światowej, wcześniej zaproszeni przez dyrekcję na śniadanie. Po krótkim odpoczynku udaliśmy się do Sztutowa, by zwiedzić Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny Stutthof. W wyjeździe towarzyszył nam współorganizator spotkań ze strony muzeum pan Kamil Rutecki. Pobyt na terenie muzeum zakończyliśmy krótkim spotkaniem z dyrektorem muzeum i oddaniem hołdu pomordowanym, zapalając znicze i składając wieniec pod pomnikiem.

Po powrocie na teren muzeum mieliśmy możliwość poznania wystaw czasowych. Po obiedzie obdarowani upominkami uczestniczyliśmy w konferencji naukowej na temat Polegli na Westerplatte.

Tematy konferencji.

1. Pochówki polskich obrońców Westerplatte we wrześniu 1939 r. w świetle źródeł, wspomnień oraz relacji.

2. Pochówki obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w świetle badań archeologicznych przeprowadzonych w 2019 r

3. Problemy analiz medyczno-sądowych w kontekście badań szczątków ludzkich ujawnionych podczas prac archeologicznych prowadzonych w 2019 r. na Westerplatte.

4. Ekshumacja i identyfikacja żołnierzy poległych podczas obrony Westerplatte.

Konferencję zakończył premierowy pokaz i dyskusja wokół filmu Obrońcy. Film dokumentalny przedstawia tragiczną historię żołnierzy z Westerplatte, poległych i ukrytych w bezimiennych grobach.

Dzień zakończyliśmy kolacją .

Trzeciego dnia zwiedziliśmy oddział Muzeum Gdańska, Dom Uphagena. Spotkanie podsumowaliśmy podczas obiadu. Żegnając się, deklarowaliśmy chęć kolejnego spotkania za rok.

Zarząd Klubu Szkół Westerplatte wyrażą serdeczne podziękowanie za udzieloną pomoc materialną i organizacyjną:

- dyrekcji i pracownikom Muzeum II Wojny Światowej,

- dyrekcji i pracownikom Muzeum Gdańska

- dyrekcji Zespołu Szkół Morskich w Gdańsku, 

- kierownictwu, pracownikom Domu Studenta Sonata i Domu Muzyka

W spotkaniu uczestniczyły rodziny Westerplatczyków:

- po raz dziewiąty śp.śp. Władysława Chrzana, Donata Zdunkiewicza i Jana Parwickiego;

- po raz ósmy śp. Zdzisława Kałuskiego;

- po raz siódmy śp.śp. Stanisława Salwiraka Wincentego Kłysa;

- po raz czarty śp.śp. Kazimierza Michałowskiego i Stefana Nercia.

Organizatorzy:

Klub Szkół Westerplatte; Halina i Adam Szatkowscy, Hanna Szkodo, Aneta Piskorz-Połubok, Krystyna Lempke, Zbigniew Pancer

Muzeum II Wojny Światowej; Kamil Rutecki

Muzeum Gdańska; Jan Marszalec

W imieniu organizatorów

Adam Szatkowski